مقدمه ای بر بازیافت آب و توسعه یپایدار

اثراتاجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی توسعه­ی منابع آب درگذشته از یک طرف و پیش بینیحتمی کمبود آب از سوی دیگر، ازعوامل ایجاد و توسعه­ی الگویی جدید برای مدیریتمنابع آب محسوب می شوند. در گسترش این الگو اصول پایدار، قوانین محیطی و مشارکتعمومی همزمان منظور می شوند. با نزدیک شدن بسیاری از جوامع به محدودیت منابع آبقابل دسترس، بازیافت و اصلاح آب موضوع قابل توجه ای برای نگهداری و تمدید اینمنابع شده است. همچنین بازیافت آب در وضعیتی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد که رشدتقاضای آب در جامعه با منابع آب قابل دسترس برابری نکند.

وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَاعَرَضَتْ لَهُ مُهِمَّةٌ أَوْ نَزَلَتْ بِهِ، مُلِمَّةٌ وَ عِنْدَ الْکَرْبِ: یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ، وَ یَا مَنْیَفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یَا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُإِلَى رَوْحِ الْفَرَجِ. ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْبِلُطْفِکَ الْأَسْبَابُ، وَ جَرَى بِقُدرَتِکَ الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَىإِرَادَتِکَ الْأَشْیَاءُ. فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَةٌ، وَبِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَةٌ. أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ،وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا یَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَادَفَعْتَ، وَ لَا یَنْکَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کَشَفْتَ وَ قَدْ نَزَلَ بِی یَارَبِّ مَا قَدْ تَکَأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بِی مَا قَدْ بَهَظَنِیحَمْلُهُ. وَ بِقُدْرَتِکَ أَوْرَدْتَهُ عَلَیَّ وَ بِسُلْطَانِکَ وَجَّهْتَهُإِلَیَّ. فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَلَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیَسِّرَلِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ. فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ، وَ اکْسِرْ عَنِّیسُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکَوْتُ،وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَرَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً.وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالِاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِکَ، وَ اسْتِعْمَالِسُنَّتِکَ. فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بِی یَا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُبِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَیَّ هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَى کَشْفِ مَامُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بِی ذَلِکَ وَ إِنْ لَمْأَسْتَوْجِبْهُ مِنْکَ، یَا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.

واحدتبدیل کاتالیستی نفتا با احیای پیوسته با نام تجاری اکتانایزر پالایشگاه با هدفافزایش عدد اکتان بنزین تولیدی طراحی شده است. اما رسیدن به شرایط و مشخصات ایده­آلو مطلوب محصول بنزین ریفرمیت تولیدی واحد باتوجه به تغییرات اجباری در ظرفیت واحد، ترکیب درصد خوراک و تغییرات شرایط واحدهایبالادستی و شرایط فرآیندی و بروز نوسانات پارامترهای کنترلی و شرایط مختلف عملیاتیو مشکلات واحدهای سرویسهای جانبی و یوتیلیتی و بدونیافتن راهکارهای عملی و بهینه سازی فرآیندها میسر و محقق نخواهد گردید. یکی از مشکلات مطرح در این زمینه وجودکلر و آب بالاتر از حد مجاز در هیدروژن خروجی از محفظه احتراق¹ واحدتصفیه نفتا با احیا مداوم² است که همراه هیدروکربن­هایسنگین موجود در گاز هیدروژن در ظروف کلر گارد و همچنین کمپرسورهای بوستر، تولید مایع صمغ مانند سبز رنگ³میکند. اینمایع باعث شکستهشدن مسیرهای های کمپرسور و همچنین غیرفعال شدن، افزایش افت فشار و کاهش زمانکارکرد جاذب­های موجود در ظروف جذب کننده آب و کلر میشود که در نهایت موجب بسته­شدن واحد و همچنین ضرر و زیان بسیار مالی به شرکت میگردد. این مایع صمغسبز رنگ یک اولیگومرمیباشدکه در تمامی راکتور­های هیدروکربن­های C_2,C₃, C₄ در واحدهای پائین دستی و سایت­های تولید اتیلن و دیگر تجهیزات واحدهایپتروشیمی یافت میشود.

آروماتیکها مواد اولیه و مواد واسطه ی مهمی در صنایع پتروشیمی هستند که از مسیر نفتی تولیدمی شوند اما باتوجه به محدودیت منابع نفتی و گران تمام شدن قیمت آن در دو دهه یاخیر ،توجه زیادی شد که متانول را به آروماتیک ها تبدیل کنند .چرا که متانول میتواند از گاز سنتز بدست آمده از منابع وسیع غیرنفتی از جمله ذغال سنگ، گاز طبیعی وزیست توده و .تولید می گردد. از لحاظ تکنولوژیکیتنها مسیر تبدیل متانول روی کاتالیست زئولیتی برروی ف Ga,Zn,Cu  در دمای 500-470 درجه سانتیگراد، بهره آروماتیکی 70-50 درصد ، بهره ی هیدروکربن های گازی 25-45 درصد ، بهره ی4-3 درصد کک بوده است در آن زمان بیشتر کارها در یک مقیاس آزمایشگاهی در راکتوربستر ثابت انجام شد با توجه به مشکلات راکتور بستر ثابت این فرایند را درراکتورهای بستر سیال انجام دادند که شاید در مقایسه با راکتور بستر ثابت مناسب ترباشد. 

فرآیند تبدیل کاتالیستی را می توان فرآیندی با اهدافزیردانست :

1-                 تولید بنزین با عدد اکتان بالا

2-                 تهیه آروماتیکها برای صنایع پتروشیمی

3-                 تولید هیدروژن برای مصارف صنعتی از قبیلهیدروکراکینگ و گوگرایی

معمولاً خوراک نفتا جهت حذف ناخالصیهایی که مانع انجامواکنشهای مفید شده و یا سبب مسمومیت کاتالیستهای ریفرمینگ می شوند ، تصفیههیدروژنی میگردد. خوراک نفتا یا بطور مستقیم از واحد تقطیر نفت خام بدست میآید ویانتیجه واکنشهای محصولات نفتی سایر واحدهای پالایشی نظیر واحد آیزوماکس میباشد.بطور کلی کاتالیست مورد استفاده این فرآیند معمولاً داری کمتر از یک دهم درصد فپلاتین در ترکیب با یک ف نجیب دیگر برپایه آلومینا میباشد. در فرآیند تبدیل کاتالیستی معمولاً از کاتالیستهای هتروژنفی پلاتین – رنیوم بر پایه اکسیدآلومنیوم ( Pt - Re / Al₂O₃)استفاده میشود. کاتالیستهای هتروژن فی از دو بخش پایه و ف تشکیل شده اند کهف همان عنصر فعال کاتالیست و پایه اغلب نقش نگهدارنده ف اصلی را به عهده داردنفتا به طبقه ای از سوخت مایع هیدروکربنی با فراریت و اشتعال پذیری بالا گفتهمیشود که در برج تقطیر پالایش نفت خام بین گازهای سبک مثل ال پی جی و نفت سفیدقرار میگیرد. بخش عمده میعانات گازی یعنی نفتی که از چاه گاز برداشت میشود، نیز ازنفتا تشکیل شده است. این سوخت مایع از قطران ذغال سنگ نیز قابل استحصال است. صنایعشیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتا هستند که از آن به عنوان خوراک تولید فرآوردههای مختلف پتروشیمی از جمله حلال ها و رقیق کننده ها، مواد اولیه پلاستیک، الیافمصنوعی و الکل های صنعتی استفاده میکنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی ازنفتا تشکیل میشود و بیشتر ترکیب های پلاستیکی اتیلنی با نفتا ساخته می شوند همچنینبا استفاده از فرآیندهای کاتالیستی میتوان نفتا را به بنزینهای اکتان بالا و سوختهای نفتی دیگر تبدیلکرد. خوراک فرآیند تبدیل کاتالیستی را معمولاً نفتای سنگین تشکیل میدهدکه شاملچهار گروه هیدروکربنی پارافین، اولفین، نفتن و آروماتیک(PONA) می باشد.

2-    مروری برتاریخچه و مطالعات انجام شده

پس از جنگ جهانی اول به سبب گسترش و پیشرفت صنایع وتقاضای روبه رشد انرژی و محصولات نفتی دانشمندان پالایش نفت، بتدریج با وارد کردنفرآیندهای شکست مولکولی، بالابردن کیفیت و کمیت محصولات و فرآورده های مختلف نفتیرا هدف خود قرار دادند و در این امر به موفقیت های بزرگی دست یافتند. کراکینگحرارتی که به عنوان کراکینگ شوخوف نیز شناخته می شود ، در سال 91 میلادی توسطمهندس روسی به نام ولادیمیر شوخوف معرفی شد .  سپس این فرآیند توسط یک مهندس آمریکایی به نامویلیام برتن در سال 1913 اصلاح گردید. این فرآیند به زودی در صنعت پالایش نفت موردتوجه قرار گرفت تا آنجا که بین سالهای 1920 تا 1935 میزان بنزین تولیدی از طریقکراکینگ حرارتی به دو برابر مقدار تولید بنزین از نقطیر نفت خام رسید به مرور زمانکارشناسان توانستند توسط کراکینگ کاتالیزوری ، بنزین مرغوب تری در مقایسه باکراکینگ حرارتی تولید کنند. روش کراکینگ کاتالیزوری در سال 1923 میلادی توسط مهندسفرانسوی بنام اوژن هودری ارائه گردید و اولین واحد صنعتی آن در سال 1936 در آمریکاتوسط شرکت هودری ساخته شد. بدین ترتیب تا سال 1940 میلادی عدد اکتان بنزین یا توسطفرآیند کراکینگ کاتالیزوری هودری و یا به کمک برخی افزودنیهای اکتان افزای رایجنظیر ایزواکتان و یا تترا اتیل سرب افزایش داده میشد. تا سرانجام در سال 1940میلادی دکتر ولادیمیر هانسل روسی پژوهشگر مهندسی شیمی شاغل در شرکت یو اوپی آمریکابرای نخستین بار فرآیند تبدیل کاتالیستی نفتا را با استفاده از کاتالیست حاویپلاتین ابداع و ارائه نمود. اما پلاتین یک ف بسیار گرانقیمت و نایاب بود که فقطدر روسیه و جنوب آفریقا یافت می شد لذا استفاده از این ف به عنوان کاتالیست درمقیاس صنعتی مقرون بصرفه اقتصادی نبود. دکتر هانسل پس از تحقیقات بسیار در سال1947 میلادی پیشنهاد استفاده از ذرات ریز ف پلاتین بر روی سطح پایه اسیدیآلومینا را جهت انجام واکنشهای شیمیایی در راستای بهینه سازی و ارتقای عدد اکتانبنزین ارائه نمود. او نشان داد که کاتالیستی با ترکیب یک صدم درصد پلاتین بر رویسطح آلومینا قادر به حفظ فعالیت و پایداری خود در فرآیند تبدیل کاتالیستی نفتا و ارتقایعدد اکتان میباشد.

متعاقباً فرآیند دکتر هانسل توسط شرکت یو او پیآمریکا در سال 1949 جهت تولید بنزین با عدد اکتان بالا از نفتا بصورت تجاری درمقیاس صنعتی تبدیل شده و این فرآیند شرکت یو او پی با نام فرآیند پلاتفرمینگ در جهانمعروف و شناخته شده است. اولین واحد پلاتفرمینگ تبدیل کاتالیستی نفتا در سال 1949میلادی در پالایشگاه قدیمی شرکت هلندی میشیگان آمریکا ساخته شد و بدین صورت فرآیندتبدیل کاتالیستی ریفرمینگ در خلال سالهای 1947 تا 1949 میلادی بصورت کاربردی وصنعتی معرفی و ارائه گردید.  بر همین اساسدر فاصله حدود 7 سال بعد با ارائه شدن 13 مورد فرآیند تجاری ریفرمینگ جدید دیگرتوسط شرکت های مختلف نفتی،  این بستر توسعهو گسترش داده شد تکمیل و توسعه این فرآیندها در سالهای آتی نیز ادامه داشت تاسرانجام منجر به ارائه آخرین مدل طراحی این فرآیند که همان تبدیل کاتالیستی نفتابا بستر متحرک کاتالیست جهت احیاء مداوم آن است، گردید. پس از آن با اصلاح و تغییرکاتالیست مورد استفاده فرآیند تبدیل کاتالیستی ریفرمینگ، عملکرد آن بهینه ترگردید. شاخص ترین و مؤثرترین اصلاح صورت گرفته مربوط به سال 1960 میلادی می باشد،که اولین کاتالیست ریفرمینگ دو فی، پلاتین – رنیوم بر پایه اسیدی آلومینا اختراع شد و منجر بهایجاد تحول در بهینه سازی فرآیند تبدیل کاتالیستی نفتا گردید

نفت خام معمولا" هنگام خروج از چاه با مقداری آب همراه است . در آبی کهبدین ترتیب از اعماق زمین همراه نفت خارج می شود ، مقداری از نمک ها به صورت محلولوجود دارد . محلول نمک طعام یا کلرور سدیم و نمک های منیزیم و کلسیم ازاین جمله به شمار می روند .

اگر مقداری از آب همراه با نفت کاملا" تبخیر شود ، مخلوطی ازکلرورها ، سولفات ها و کربنات های جامد از آن به جا خواهد ماند .

وقتی از نمک نفت خام نام می بریم منظور کلیه ی نمک های نامبرده ی بالا است . در مناطق مختلف نفت خیز جهان آب نمک همراه با نفت مشاهدهشده است . خروج آب نمک از یک منبع نفت در اثر بهره برداری زیاد بهتدریج افزایش می یابد ،زیرا این امر باعث می شود که حجم گاز و نفت در منبع بهتدریج تقلیل یافته و سطح آب شور که در قسمت زیرین قرار دارد بالا آمده و جای نفت وگاز کم شده را اشغال کرده و در نتیجه مقدار آب نمک بیشتری از چاه خارج شود.  به نفت چاه هایی که مقدار زیادیآب نمک با نفتشان همراه است نفت توام با آب نمک می گویند .  میزان آب نمک را در چاه هایی کهمنبع منحصر به خود دارند می توان با تقلیل نفت خروجی تحت کنترل قرار داد.  در بعضی مواقع برای کنترل مقدارآب نمک مجبور می شوند چاه هایی را که دارای آب نمک زیاد هستند ، بسته نگهدارند تانفت بقیه ی چاه ها را که بعدا" با آن مخلوط می شود به آب نمک آلوده نسازد.  البته چنانچه بهره برداری از یکناحیه نفت خیز به میزان حداکثر باشد ممکن است جریان یک یا چند چاه که آب نمک تولیدمی کنند در بالا بردن نمک مجموع نفت اثر قابل ملاحظه ای نداشته باشد

مقدار واقعی نمک را در مخازن بندر بارگیری نفت در نظر میگیرند  . هر چه به پایان بهره دهی چاه یامنبعی نزدیک تر شویم ، نفت و گاز چاه یا منبع به تدریج کم می شود و بالاخره روزیخواهد رسید که تنها محصولی که از آن خارج می شود ، آب شور است .

ایزومریزاسیوننفتا یکیاز مجموعه واکنش هایی است که در فرآیند تبدیل کاتالیستی نفتای سنگین وجوددارد و از این لحاظ همراه با سایر واکنش ها و یا مستقلاً مورد بررسی قرار گرفتهاست. اولین کاتالیست ایزومریزاسیون، کلریدآلومینیوم بود که در سال 1933 توسط Nenitescu.D.C  و Dragan.A  بکار گرفته شد. اینکاتالیست در دمای 80 تا 100 درجه ساتیگراد بسیار فعال است ولی به دلیل خوردگیتجهیزات، مسائل زیست محیطی و نیز نداشتن انتخاب پذیری مناسب چندان به کار گرفتهنشد [19] . همچنین با توجه به این که کاتالیستهای تبدیل نفتادر دمای 320 تا 450 درجهسانتیگراد عمل میکردند و در این دما ایزومریزاسیون خوب انجام نمیشود، این کاتالیستنتوانست فعالیت خوبی در ایزومریزاسیون آلکان های سبک نشان دهد . مطالعات زیادی درمورد سینتیک فرآیند ایزومریزاسیون نرمال پنتان و نرمال هگزان روی کاتالیست هایمختلف انجام شده است . مطالعات اولیه روی کاتالیست تبدیل کاتالیستی انجام شد وداده های سینتیکی عمدتاً  برای دما هایبالای 370 درجه سانتیگراد ارائه شده است [17].

علی شور شیدایی من، نجف شهر رویایی من

• 
  

علی شور شیدایی من، نجف شهر رویایی من
شکوه تماشایی من، تو تنهایی من
دلتنگ ایوون طلای نجف هستم آقا
من دل به اذن دخول حرم بستم آقا
عهدی که بستم به جان تو نشکستم آقا
به جان تو نشکستم آقا
(یا مرتضی مرتضی مرتضی ای علی جان)

مرام مدینه عجیبه، پر از مردم نانجیبه
بمیرم که حیدر غریبه، که حیدر غریبه
شهری که داره هنوز رنگ و بوی پیمبر
شهری که با نام زیبای او شد معطر
دیگه نمی ده جواب سلامی به حیدر
جواب سلامی به حیدر
(یا فاطمه فاطمه فاطمه فاطمه جان)

توی چشما بارونه امشب، دل مجتبی خونه امشب
مدینه شده روضه خون و پریشونه امشب
روضه می خونه برای غروب مدینه
می گه که اون روز یه نامردی از روی کینه
طوری زده تا که چشمای مادر نبینه
به والله غریبی همینه
(یا فاطمه فاطمه فاطمه فاطمه جان)

الف: روشكنترل شیمیایی فرّار(AVT: ALL Volatile Treatment)

 در این روش از آمونیاك برای كنترل PHآب تغذیه استفاده كرده و با بالا بردنقلیائیت آب تغذیه،‌ PH محیط را به 2/9 -8/8 رسانده كه در این وضعیت خوردگی فولاد حداقل می‌شود وبرای تامین PH ذكر شده از دی‌سدیك و تری‌سدیك فسفات استفاده می‌شود. جهت حذف اكسیژن محلولاز هیدروژن به عنوان اكسیژن‌گیر استفاده می‌كنند بخش اعظمی از اكسیژن محلول در آبتغدیه توسط هیدرازین از محیط خارج و بقیه صرف تقویت لایه محافظ خوردگی، اكسید مغناطیسیآهن (Fe3O4) می‌شود.در روش AVT بایستی ضخامت لایهمغناطیسی (Fe3O4) در طی دوران بهره‌برداری اضافه شده و به مرور باعث كم شدن انتقال حرارت می‌شود.

ب:  روش كنترل شیمیایی خنثی (NWT: Neutral Water Treatment

در روش (NWT) بایستی درجهخلوص اب تغذیه خیلی بالا بوده ( كمتر ازcm  / 2/0 ) و جهت ایجاد لایه محافظخوردگی، اكسیژن به سیستم تزریق می‌كنند با تزریق اكسیژن لایه محافظ از نوع هماتیت (Fe3O3) تشكیل می‌شود،مكانیسم عمل بدین صورت است كه اكسیژن اضافی با(Fe3O4) تركیب و به لایه محافظ جدید (Fe3O3) تبدیل می‌شود.قدرت پوشانندگی لایههماتیت كمتر از اكسید مغناطیسی آهن بوده در نتیجه مشكل انتقال حرارت آن نسبت بهرژیم AVT كمتر است در این روش PH در محدود 5/7 – 5/6 كنترل می‌شود و اكسیژن محلول در محدوده 200-20 PPb حفظ می‌شود. در این روش ازهوازدا در بهره‌برداری استفاده نمی‌شود. در روشNWT چون PHدر محدوده ذكر شده كنترل می‌شود لذا PH پایین باعث خوردگیآلیاژهای فولاد می‌شود.

ج: روش كنترل شیمیایی مخلوطCWT:Combined Water Treatment)

روش (CWT) در واقعمخلوطی از دو روش قبلی است. این روش جهت جلوگیری از اشكالات پیش آمده در روش‌هایكنترل شیمیایی (NWT) و (AVT) بوده در این روش با افزودن آمونیاك به آب تغذیه، PH را در محدوده 5/8 – 8 رسانیده و تزریقاكسیژن به سیستم همانند روش (NWT) است.در ذیل به مزایای روش CWT اشاره می‌شود:

1-    تغییر لایه محافظ اكسید مغناطیسی آهن(Fe3O4) به لایه محافظ هماتیت (Fe3O3) و كاهش میزانانحلال آهن است

مطابق فرمول و شكل ذیل:

تشكیل لایه اكسید مغناطیسی دررژیم AVT در نبود اكسیژن

تشكیل لایه هماتیت (Fe3O3) در رژیم CWTبا وجود اكسیژن

2-     كاهش هزینه‌های مواد شیمیایی:چون در این روش از هیدرازین و فسفات استفاده نمی‌شود واز آمونیاك به مقدار كمی استفاده می‌شود لذا باعث كاهش هزینه مواد شیمیایی می‌شود.

3-     عدم تشكیل لایه موجدار:در روش CWT به دلیل تشكیل لایه یكنواخت هماتیت، لایه‌های موجدار در سطوح داخلی لوله‌هاتشكیل نمی‌شود كه این امر سبب كاهش مقاومت مسیر جریان آب می‌شود و در نهایت موجبصرفه‌جویی در مصرف توان الكتریكی می‌شود زیرا در روشAVT به دلیل تشكیل لایه‌های موجدارجهت رسیدن به فشار مشخص (P2) نسبت به روش CWT فشار بیشتری مورد نیاز است.

زیست محیطی:در روش CWT با حذف هیدرازین و فسفات و مصرف كم آمونیاك مواد آلاینده كمتری در پسابصنعتی وجود دارد.

معرفی هیدرات ها

هیدرات یك شبكه‌ آبی با یكمجموعه از فضای خالی در فاصله‌ای اندك میباشد. كه اگر مقداری از این فضا بوسیلهمولكولهای گازی پرشده باشد هیدرات میتواند بعنوان یك جامد پایدار مورد توجه قرارگیرد. بعبارت دیگر هیدراتهای گازی مولكولهای كریستالی پیچیده‌ای هستند كه از مخلوطآب و مولكولهای مناسب گازی تشكیل می‌یابند. مولكولهای آبی بدلیل پیوندهای هیدروژنیشبكه‌های ناپایداری را تشكیل می دهند و مولكولهای گازی فضای بین شكافهای شبكه رااشغال می‌نمایند. هنگامیكه مقدار كمی از سوراخهای شبكه ‌ها پر شدند در دمای حتیبالای نقطه انجماد مولكولهای هیدرات گازی بصورت كریستالی در می‌آیند. ساختمان گازهیدراته شكل یافته بصورت زیر خواهد بود: ساختار I، ساختار II و اخیراًساختار H نیز مشخصگردیده است. اخیراً روشهای مختلفی جهت پیش بینی شرایط ایجاد هیدراتها مورد استفادهقرار گرفته است كه میتوان آنها را به دو بخش تقسیم نمود:

1) روشهای تجربی

2) روشهایی كه مبتنی برترمودینامیك آماری می باشند.

با وجود این مكرراً روشهایتجربی توسط روشهای پیشرفته‌تر ترمودینامیكی جایگزین گردیده است اما هنوز نیاز واستفاده از محاسبات دستی و تجربی مورد استفاده در روش آزمایشگاهی اجتناب ناپذیر روشهایتجربی كه از طریق ثابتهای تعادل فاز جامد- بخار صورت می‌گیرد وسیعترین كاربرد راداشته است، دباید اذعان نمود كه مقدار k بستگی به تركیبات متشكله دارد. بنابراین نمیتوانآنرا روش قابل اعتمادی بحساب آورد برآوردهای بسیاری دقت قابل قبول و مفیدی را برایتخمین شرایط تشكیل هیدرات گازی بویژه برای سیستمهای با تركیبات سنتی و مرسوم بهاثبات رسانده‌اند.

خوردگی کف مخازن نفتی یکی از مشکلات مهمذخیره سازی نفت خام و مایعات گازی است. نشست مخازن بزرگ نفتی موجب آلودگی آب هایزیرزمینی و وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر به محیط زیست می شود. در گذشته کفمخازن (قسمت بیرونی مخزن که با زمین در ارتباط است) با به کارگیری حفاظت کاتدینتوانسته است به طور کامل مانع از نشت و جلوگیری از خوردگی کف مخازن ذخیره نفتشود.خوردگی کف مخازن را می توان با به کارگیری همزمان حفاظت کاتدی و ممانعت کنندهخوردگی از نوع فاز بخار و یا تنها با به کارگیری وی سی آی (VCI) تحت کنترل قرار داد. به کارگیری سیستم حفاظت کاتدی، بازدارندههای خوردگی از نوع فاز بخار و به کارگیری همزمان حفاظت کاتدی و بازدارنده هایخوردگی فاز بخار از جمله روش های حفاظت از خوردگی کف مخازن است.

     در راستایتأمین بخشی از نیازهای انرژی کشور و جایگزینی و مصرف گاز طبیعی به عنوان انرژی پاکو ارزان و مناسب برای مصارف خانگی و صنعتی در استانهای هرمزگان و کرمان، شرکتپالایش گاز سرخون و قشم تأسیس و فعالیت های خود را در بخش تولید گاز طبیعی پالایششده و مایعات گازی همراه از دو حوزه گازی سرخون و گورزین که به ترتیب در منطقهبندرعباس و جزیره قشم واقع شده­اند، از سال 1375 آغاز نموده­است. این پالایشگاه کهدر 25 کیلومتری شما شرقی بندرعباس واقع شده و تاکنون دو فاز آن تکمیل و راه اندازیشده است، دارای ظرفیت تولید گاز طبیعی 5/ میلیون مترمکعب استاندارد گاز و 12000بشکه مایعات گازی تثبیت شده و 90 تن گاز مایع در روز است.

از بیابان بوی گندم مانده است

عشق روی دست مردم مانده است

 

آسمان بازیچه ی طوفان ماست

ابر نعش آه سرگردان ماست

 

باز هم یک روز طوفان می شود

هر چه می خواهد خدا آن می شود

 

می روم افتان و خیزان تا غدیر

باده ها می نوشم از جوشن کبیر

 

آب زمزم در دل صحرا خوش است

باده نوشی از کف مولا خوش است

 

فاش می گویم که مولایم علیست

آفتاب صبح فردایم علیست

 

هر که در عشق علی گم می شود

 مثل گل محبوب مردم می شود 

 

تا علی گفتم زبان آتش گرفت

پیش چشمم آسمان آتش گرفت

.

آسمان رقصید و بارانی شدیم

موج زد دریا و طوفانی شدیم

 

بغض چندین ساله ی ما باز شد

یا علی گفتیم و عشق آغاز شد

 

یا علی گفتیم و دریا خنده کرد

عشق ما را باز هم شرمنده کرد

 

یا علی گفتیم و گلها وا شدند

عشق آمد قطره ها دریا شدند

 

یاعلی گفتیم و طوفانی شدیم

مست از آن دستی که می دانی شدیم

 

یاعلی گفتیم و طوفان جان گرفت

کوفه در تزویر خود پایان گرفت

 

کوفه یعنی دستهای ناتنی

کوفه یعنی مردهای منحنی

 

کوفه یعنی مرد آری مرد نیست

یا اگر هم هست صاحب درد نیست

 

عده ای رندان بازاری شدند

عده ای رسوایی جاری شدند

 

آن همه دستی که در شب طی شدند 

ابن ملجم های پی در پی شدند

 

از سکوت و گریه سرشارم علی

تا همیشه دوستت دارم علی

 

 

       - دکتر محمود اکرامی فر -

       کتاب: دریا تشنه است »